Agorafobi, insanların kendilerini stresli hissetmelerine neden olabilecek yerlerden ve durumlardan kaçınmasına neden olan bir tür endişe bozukluğudur.
Agorafobili insanlar kendilerini stresli bir durumda bulduklarında, genellikle hızlı kalp atışı ve bulantı gibi panik atak belirtileri gösterirler. Ayrıca, bu belirtileri, kaygı yaşadıkları ortama girmeden önce de yaşayabilirler. Bazı durumlarda, durum o kadar şiddetli olabilir ki, bankaya veya markete gitmek gibi günlük aktiviteler yapmaktan kaçınabilirler ve günün çoğunda evlerinin içinde kalırlar. Agorafobili insanlar genellikle korkularının mantıksız olduğunu fark eder, ancak bu konuda hiçbir şey yapamazlar. Bu, kişisel ilişkilerini ve işteki veya okuldaki performanslarını etkileyebilir.
Agorafobiden şüpheleniyorsanız, mümkün olan en kısa sürede tedavi almak önemlidir. Tedavi, semptomlarınızı yönetmenize ve yaşam kalitenizi artırmanıza yardımcı olabilir. Durumunuzun ciddiyetine bağlı olarak tedavi; terapi, ilaçlar veya yaşam tarzındaki değişimlerle sürdürülebilir.
Agorafobili insanlar uzun süre evlerinden ayrı kalmaktan, sosyal ortamlarda bulunmaktan, halka açık yerlerde kontrol kaybetmekten, araba veya asansör gibi kaçmanın zor olacağı yerlerde olmaktan kaygı duyabilirler.
Agorafobi genellikle panik ataklarla ortaya çıkar. Panik atak, anksiyete bozuklukları olan kişilerde ortaya çıkan bir dizi semptomdan biridir. Panik ataklar, aşağıdakiler gibi çok çeşitli ciddi fiziksel semptomları içerebilir:
Agorafobinin nedenleri kesin olarak bilinmemektedir. Bununla birlikte, agorafobi olma riskini arttırdığı bilinen birkaç faktör vardır.
Agorafobi kadınlarda erkeklerden daha yaygındır. Genellikle genç yetişkinlikte başlar, 20 yaş ortalama başlangıç yaşıdır. Bununla birlikte, durumun belirtileri her yaşta ortaya çıkabilir
Agorafobi, semptom ve bulgulara göre teşhis edilir. Doktorunuz size belirtilerinizi, ne zaman başladıklarını ve ne sıklıkla deneyimlediğinizi soracaktır. Ayrıca tıbbi geçmişiniz ve aile geçmişinizle ilgili sorular soracaktır. Ayrıca semptomlarınızın fiziksel nedenleri olup olmadığını anlamaya dair kan testleri de yapabilirler. Agorafobi tanısı koymak için belirtilerinizin Amerikan Psikiyatri Birliği'nin Ruhsal Bozuklukların Tanısal ve İstatistiksel El Kitabında (DSM) listelenen belirli kriterleri karşılaması gerekir. DSM, sağlık hizmeti sağlayıcıları tarafından psikolojik sağlık durumlarını teşhis etmek için sıklıkla kullanılan bir kılavuzdur.
Bir kişiye agorafobi teşhisi konabilmesi için aşağıdaki ortamlardan en az ikisinde yoğun korku veya endişe duyuyor olmalıdır.
Agorafobi için bir dizi farklı tedavi yöntemi vardır. Büyük olasılıkla tedavi yöntemlerinin bir kombinasyonuna ihtiyacınız olacaktır.
Psikoterapi : Terapist ve danışan arasındaki ilişkiyi içeren psikolojik bir tedavidir. Psikoterapi genellikle optimum etkinlik için ilaçlarla birleştirilir. Ruhsal, duygusal ve davranışsal sorunların incelenmesine ve buna yönelik destek sürecini içerir.
Bilişsel Davranışçı Terapi (BDT) : Agorafobi hastalarını tedavi etmek için de kullanılan en yaygın terapi yöntemidir. BDT, agorafobi ile ilişkili çarpık hisleri ve görüşleri anlamanıza yardımcı olabilir. Ayrıca, çarpık düşünceleri sağlıklı düşüncelerle değiştirerek stresli durumlarda nasıl çalışacağınızı öğretebilir ve hayatınızda kontrol duygusunu yeniden kazanmanıza izin verir. Maruz kalma tedavisi de korkularınızın üstesinden gelmenize yardımcı olabilir. Bu tür terapide, korktuğunuz durumlara veya yerlere yavaşça ve kademeli bir şekilde maruz bırakılırsınız. Bu, korkunuzun zamanla azalmasına yardımcı olur.
EMDR : Agorafobi tedavisinde en çok kullanılan ve en etkili sonuç alan yöntemlerden bir diğeri ise BDT odaklı çalışan EMDR metodudur. Bu metot özellikle travma temelli oluşan fobilerde etkilidir. Çalışma prensibinde kişinin travmaya neden olan anılarına odaklanarak, anının kişinin üzerindeki olumsuz etkisini minimuma indirgemek, kişiyi anıya dair duyarsızlaştırmak yer alır. Bu minvalde, EMDR agorafobinin tedavisinde kullanmak adına oldukça elverişli bir yöntemdir.
Yaşam Tarzı Değişiklikleri : Yaşam tarzı değişiklikleri agorafobiyi tedavi etmez, ancak günlük kaygıyı azaltmaya yardımcı olabilir. Kendinizi daha mutlu ve rahat hissetmenizi sağlayan beyin kimyasallarının üretimini artırmak için düzenli egzersiz yapmak, kepekli tahıllar, sebzeler ve yağsız proteinden oluşan sağlıklı bir diyete sadık kalmak, daha iyi hissetmenize yardımcı olabilir.
Atakları ve kaygıyı azaltmak için günlük meditasyon veya derin nefes egzersizleri uygulamak da yararlı olabilir.
Agorafobili İnsanlar İçin Çözüm Nedir? Agorafobiyi önlemek her zaman mümkün değildir. Bununla birlikte, anksiyete veya panik bozuklukları için erken tedavi yardımcı olabilir. Tedavi erken başladığında daha kolay ve daha hızlı olma eğilimindedir, bu nedenle agorafobiniz olduğundan şüpheleniyorsanız, yardım istemekten çekinmeyin. Bu rahatsızlık günlük aktivitelere katılmanızı engellediği için oldukça rahatsız edici olabilir. Terapi, semptomlarınızı büyük ölçüde hafifletebilir ve yaşam kalitenizi artırabilir.
Agorafobi, insanların kendilerini stresli hissetmelerine neden olabilecek yerlerden ve durumlardan kaçınmasına neden olan bir tür endişe bozukluğudur.
Agorafobili insanlar kendilerini stresli bir durumda bulduklarında, genellikle hızlı kalp atışı ve bulantı gibi panik atak belirtileri gösterirler. Ayrıca, bu belirtileri, kaygı yaşadıkları ortama girmeden önce de yaşayabilirler. Bazı durumlarda, durum o kadar şiddetli olabilir ki, bankaya veya markete gitmek gibi günlük aktiviteler yapmaktan kaçınabilirler ve günün çoğunda evlerinin içinde kalırlar. Agorafobili insanlar genellikle korkularının mantıksız olduğunu fark eder, ancak bu konuda hiçbir şey yapamazlar. Bu, kişisel ilişkilerini ve işteki veya okuldaki performanslarını etkileyebilir.
Agorafobiden şüpheleniyorsanız, mümkün olan en kısa sürede tedavi almak önemlidir. Tedavi, semptomlarınızı yönetmenize ve yaşam kalitenizi artırmanıza yardımcı olabilir. Durumunuzun ciddiyetine bağlı olarak tedavi; terapi, ilaçlar veya yaşam tarzındaki değişimlerle sürdürülebilir.
Agorafobili insanlar uzun süre evlerinden ayrı kalmaktan, sosyal ortamlarda bulunmaktan, halka açık yerlerde kontrol kaybetmekten, araba veya asansör gibi kaçmanın zor olacağı yerlerde olmaktan kaygı duyabilirler.
Agorafobi genellikle panik ataklarla ortaya çıkar. Panik atak, anksiyete bozuklukları olan kişilerde ortaya çıkan bir dizi semptomdan biridir. Panik ataklar, aşağıdakiler gibi çok çeşitli ciddi fiziksel semptomları içerebilir:
Agorafobinin nedenleri kesin olarak bilinmemektedir. Bununla birlikte, agorafobi olma riskini arttırdığı bilinen birkaç faktör vardır.
Agorafobi kadınlarda erkeklerden daha yaygındır. Genellikle genç yetişkinlikte başlar, 20 yaş ortalama başlangıç yaşıdır. Bununla birlikte, durumun belirtileri her yaşta ortaya çıkabilir
Agorafobi, semptom ve bulgulara göre teşhis edilir. Doktorunuz size belirtilerinizi, ne zaman başladıklarını ve ne sıklıkla deneyimlediğinizi soracaktır. Ayrıca tıbbi geçmişiniz ve aile geçmişinizle ilgili sorular soracaktır. Ayrıca semptomlarınızın fiziksel nedenleri olup olmadığını anlamaya dair kan testleri de yapabilirler. Agorafobi tanısı koymak için belirtilerinizin Amerikan Psikiyatri Birliği'nin Ruhsal Bozuklukların Tanısal ve İstatistiksel El Kitabında (DSM) listelenen belirli kriterleri karşılaması gerekir. DSM, sağlık hizmeti sağlayıcıları tarafından psikolojik sağlık durumlarını teşhis etmek için sıklıkla kullanılan bir kılavuzdur.
Bir kişiye agorafobi teşhisi konabilmesi için aşağıdaki ortamlardan en az ikisinde yoğun korku veya endişe duyuyor olmalıdır.
Agorafobi için bir dizi farklı tedavi yöntemi vardır. Büyük olasılıkla tedavi yöntemlerinin bir kombinasyonuna ihtiyacınız olacaktır.
Psikoterapi : Terapist ve danışan arasındaki ilişkiyi içeren psikolojik bir tedavidir. Psikoterapi genellikle optimum etkinlik için ilaçlarla birleştirilir. Ruhsal, duygusal ve davranışsal sorunların incelenmesine ve buna yönelik destek sürecini içerir.
Bilişsel Davranışçı Terapi (BDT) : Agorafobi hastalarını tedavi etmek için de kullanılan en yaygın terapi yöntemidir. BDT, agorafobi ile ilişkili çarpık hisleri ve görüşleri anlamanıza yardımcı olabilir. Ayrıca, çarpık düşünceleri sağlıklı düşüncelerle değiştirerek stresli durumlarda nasıl çalışacağınızı öğretebilir ve hayatınızda kontrol duygusunu yeniden kazanmanıza izin verir. Maruz kalma tedavisi de korkularınızın üstesinden gelmenize yardımcı olabilir. Bu tür terapide, korktuğunuz durumlara veya yerlere yavaşça ve kademeli bir şekilde maruz bırakılırsınız. Bu, korkunuzun zamanla azalmasına yardımcı olur.
EMDR : Agorafobi tedavisinde en çok kullanılan ve en etkili sonuç alan yöntemlerden bir diğeri ise BDT odaklı çalışan EMDR metodudur. Bu metot özellikle travma temelli oluşan fobilerde etkilidir. Çalışma prensibinde kişinin travmaya neden olan anılarına odaklanarak, anının kişinin üzerindeki olumsuz etkisini minimuma indirgemek, kişiyi anıya dair duyarsızlaştırmak yer alır. Bu minvalde, EMDR agorafobinin tedavisinde kullanmak adına oldukça elverişli bir yöntemdir.
Yaşam Tarzı Değişiklikleri : Yaşam tarzı değişiklikleri agorafobiyi tedavi etmez, ancak günlük kaygıyı azaltmaya yardımcı olabilir. Kendinizi daha mutlu ve rahat hissetmenizi sağlayan beyin kimyasallarının üretimini artırmak için düzenli egzersiz yapmak, kepekli tahıllar, sebzeler ve yağsız proteinden oluşan sağlıklı bir diyete sadık kalmak, daha iyi hissetmenize yardımcı olabilir.
Atakları ve kaygıyı azaltmak için günlük meditasyon veya derin nefes egzersizleri uygulamak da yararlı olabilir.
Agorafobili İnsanlar İçin Çözüm Nedir? Agorafobiyi önlemek her zaman mümkün değildir. Bununla birlikte, anksiyete veya panik bozuklukları için erken tedavi yardımcı olabilir. Tedavi erken başladığında daha kolay ve daha hızlı olma eğilimindedir, bu nedenle agorafobiniz olduğundan şüpheleniyorsanız, yardım istemekten çekinmeyin. Bu rahatsızlık günlük aktivitelere katılmanızı engellediği için oldukça rahatsız edici olabilir. Terapi, semptomlarınızı büyük ölçüde hafifletebilir ve yaşam kalitenizi artırabilir.
